ZSOŚS.440.9.2018

odmawiam uwzględnienia wniosku

UZASADNIENIE

W dniu […] listopada 2017 r. do Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych (obecnie: Urząd Ochrony Danych Osobowych) wpłynęła skarga Pana M. M. (zwanego dalej „Skarżącym”) na udostępnienie przez Prokuratora Prokuratury Rejonowej w C. w toku postępowania przygotowawczego (sygnatura akt […]) danych osobowych Skarżącego, dotyczących jego imienia i nazwiska, imion rodziców, daty urodzenia, nr PESEL, adresu zamieszkania, sytuacji rodzinnej, dochodów, statusu majątkowego wysokości zarobków oraz karalności, na rzecz Pani M. C.

Uzasadniając żądanie Skarżący podniósł, iż Prokurator Prokuratury Rejonowej w C., R. S. bez jego zgody ujawnił wyżej wskazane dane osobowe na rzecz Pani M. C., wobec której został wniesiony akt oskarżenia, a następnie zapadł wyrok skazujący. W konsekwencji, jak twierdzi Skarżący, ujawnienie jego danych osobowych drugiemu oskarżonemu stwarza możliwość ich wykorzystania w sposób nieuprawniony, w szczególności może nastąpić dalsze ich udostępnianie osobom nieupoważnionym.

Z załączonych do wniosku dokumentów w postaci kopii aktu oskarżenia z […] października 2016 r. w sprawie o sygnaturze […] wraz z kopią wniosku Prokuratora R. S. z […] listopada 2016 r., kopii wyroku Sądu Rejonowego w C. z […] marca 2017 r. oraz wyroku Sądu Okręgowego [...] z […] czerwca 2017 r. oraz odpisu notatki urzędowej Prokuratora Prokuratury Rejonowej w C. R. S. z […] maja 2018 r. wynika, iż na skutek zawiadomienia pokrzywdzonego Pana M. R. zostało wszczęte dochodzenie o przywłaszczenie znalezionego telefonu komórkowego, tj. o czyn z art. 284 § 3 ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks kamy (Dz. U. z 1997 r., nr 88, poz. 553 ze zm.), zwanej dalej k.k., które prowadził Komisariat IV Policji w C.  pod nadzorem Prokuratora Prokuratury Rejonowej w C. (sygnatura akt […]). W postępowaniu tym postawiono zarzut z art. 292 § 1 k.k. Pani M. C., która nabyła i użytkowała telefon zagubiony przez pokrzywdzonego. Ponadto w oparciu o wyjaśnienia Pani M. C. przedstawiono zarzut z art. 291 § 1 k.k. Panu M. M., który został przez nią wskazany jako osoba, od której kupiła przedmiotowy telefon. W konsekwencji w dniu […] października 2016 r. Policja sporządziła akt oskarżenia przeciwko Pani M. C. i Panu M. M., w którym zgodnie z treścią art. 332 § 1 k.p.k. zawarto m.in. imiona i nazwiska oskarżonych oraz inne ich dane osobowe. Prokurator R. S. w dniu […] listopada 2016 r. zatwierdził akt oskarżenia przeciwko w/w osobom. W dniu […] listopada 2016 r. akt oskarżenia wraz z wnioskiem o dobrowolne poddanie się karze Pani M. C. w trybie art. 335 § 2 k.p.k. przesłano do Sądu Rejonowego w C., w następstwie czego Sąd ten na posiedzeniu skazał oskarżoną wydając wyrok w trybie art. 335 § 2 k.p.k. (sygnatura akt […]), a sprawę M. M. wyłączył do odrębnego prowadzenia (sygnatura akt […]). Sąd Rejonowy w C. wyrokiem z […] marca 2017 r. uniewinnił M. M. od zarzucanego mu czynu.

W takim stanie faktycznym i prawnym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych zważył, co następuje:

Ustawa o ochronie danych osobowych z dnia 29 sierpnia 1997 r. (Dz. U. z 2016 r., poz. 922 z późn. zm.), zwana dalej „ustawą”, określa zasady postępowania przy przetwarzaniu danych osobowych oraz prawa osób fizycznych, których dane osobowe są lub mogą być przetwarzane w zbiorach danych (art. 2 ust. 1 ustawy). W przypadku stwierdzenia naruszenia którejś z takich zasad, w szczególności art. 23 lub 27 ustawy, Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych stosownie do dyspozycji art. 18 ust. 1 ustawy wydaje decyzję administracyjną. W tym zakresie może nakazać administratorowi danych usunięcie uchybień (art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy), uzupełnienie, uaktualnienie, sprostowanie, udostępnienie lub nieudostępnienie danych osobowych (art. 18 ust. 1 pkt 2 ustawy).

W przedmiotowym stanie faktycznym należy także wskazać na przepisy zawarte w ustawie z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks postępowania karnego (Dz. U. z 1997 r. nr 89 poz. 555 z późn. zm.), zwanej dalej k.p.k. oraz Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury (Dz.U. z 2017 r. poz. 1206 z późn. zm.), które szczegółowo regulują kwestie udostępniania informacji zawartych w aktach postępowań karnych oraz wymogi formalne, jakim powinien odpowiadać akt oskarżenia.

Zgodnie z treścią art. 2 k.p.k. przepisy tego kodeksu mają na celu takie ukształtowanie postępowania karnego, aby sprawca przestępstwa został wykryty i pociągnięty do odpowiedzialności karnej, a osoba niewinna nie poniosła tej odpowiedzialności; aby przez trafne zastosowanie środków przewidzianych w prawie karnym oraz ujawnienie okoliczności sprzyjających popełnieniu przestępstwa osiągnięte zostały zadania postępowania karnego nie tylko w zwalczaniu przestępstw, lecz również w zapobieganiu im oraz w umacnianiu poszanowania prawa i zasad współżycia społecznego; aby zostały uwzględnione prawnie chronione interesy pokrzywdzonego przy jednoczesnym poszanowaniu jego godności oraz aby rozstrzygnięcie sprawy nastąpiło w rozsądnym terminie. Z kolei przepis art. 10 k.p.k. stanowi, iż organ powołany do ścigania przestępstw jest obowiązany do wszczęcia i przeprowadzenia postępowania przygotowawczego, a oskarżyciel publiczny także do wniesienia i popierania oskarżenia - o czyn ścigany z urzędu. Ponadto przepisy k.p.k. przyznają stronom postępowania karnego szereg uprawnień, dzięki którym mogą bronić swoich uzasadnionych interesów.

W dalszej kolejności należy wskazać, że Kodeks postępowania karnego określa jakie elementy winien zawierać akt oskarżenia, jaki jest tryb uzupełniania ewentualnych braków tego pisma oraz skutki terminowego i nieterminowego uzupełnienia. Akt oskarżenia winien w pierwszej kolejności odpowiadać wymogom pisma procesowego, określonym w art. 119 § 1 k.p.k., tj. powinien zawierać oznaczenie organu, do którego jest skierowane oraz sprawy, której dotyczy, oznaczenie oraz adres wnoszącego pismo, treść wniosku lub oświadczenia, w miarę potrzeby z uzasadnieniem oraz datę i podpis składającego pismo. Dodatkowo stosownie do art. 332 § 1 k.p.k. akt oskarżenia winien zawierać imię i nazwisko oskarżonego, inne dane o jego osobie oraz dane o zastosowaniu środka zapobiegawczego, dokładne określenie zarzucanego oskarżonemu czynu ze wskazaniem czasu, miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia oraz skutków, a zwłaszcza wysokości powstałej szkody, wskazanie, że czyn został popełniony w warunkach wymienionych w art. 64 k.k. albo art. 37 § 1 pkt 4 Kodeksu karnego skarbowego (Dz. U z 1999 r. nr 83, poz. 930 z późn. zm.), wskazanie przepisów ustawy karnej, pod które zarzucany czyn podpada, wskazanie sądu właściwego do rozpoznania sprawy i trybu postępowania oraz uzasadnienie oskarżenia. W związku z tym art. 332 § 1 pkt 1 k.p.k. wyraźnie wymaga, aby w akcie oskarżenia znalazły się także inne dane osobopoznawcze oskarżonego, przez które rozumie się m.in. numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), imiona rodziców, stan majątkowy, adres, na co wskazuje również treść art. 213 k.p.k.: „W postępowaniu należy ustalić tożsamość oskarżonego, jego numer Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności (PESEL), a w przypadku osoby nieposiadającej numeru PESEL - numer i nazwę dokumentu stwierdzającego tożsamość oraz nazwę organu, który wydał dokument, a także wiek oskarżonego, jego stosunki rodzinne i majątkowe, wykształcenie, zawód i źródła dochodu, dane o jego karalności, a w miarę możliwości numer telefonu lub adres poczty elektronicznej umożliwiające kontaktowanie się z oskarżonym oraz numer identyfikacji podatkowej (NIP). Odnośnie do oskarżonego będącego funkcjonariuszem publicznym w chwili popełnienia czynu lub w czasie postępowania należy ponadto zebrać dane dotyczące przebiegu służby publicznej, wyróżnień oraz ukarań dyscyplinarnych (art. 213 § 1 k.p.k.) .W razie potrzeby prokurator, inny organ prowadzący postępowanie przygotowawcze lub sąd uzyskuje informację z systemu teleinformatycznego ministra właściwego do spraw finansów publicznych dotyczącą stosunków majątkowych i źródeł dochodu oskarżonego, w tym prowadzonych i zakończonych postępowań podatkowych, na podstawie aktualnych danych znajdujących się w tym systemie. Informację uzyskuje się drogą elektroniczną (art. 213 § la k.p.k.).

Z kolei art. 337 k.p.k. stanowi, że akt oskarżenia, który nie spełnia warunków formalnych wymienionych w art. 119 k.p.k., art. 332 k.p.k., art. 333 k.p.k. lub art. 335 k.p.k., a także wskazanych w art. 334 k.p.k. podlega zwrotowi przez prezesa sądu oskarżycielowi w celu usunięcia braków. Ponadto należy zwrócić uwagę również na regulację § 225 Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 7 kwietnia 2016 r. - Regulamin wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury, który wskazuje, iż w akcie oskarżenia oprócz tytułu i daty oraz danych wymienionych w art. 119 § 1 k.p.k. i art. 332 k.p.k. w nagłówku podać imię i nazwisko osoby objętej oskarżeniem, ze wskazaniem kwalifikacji prawnej zarzucanego jej czynu, w przypadku objęcia oskarżeniem kilku osób, wymienić w kolejności sprawców, podżegaczy, pomocników i inne osoby, których przestępstwo pozostaje w ścisłym związku z przestępstwem sprawcy, zamieszczając po danych o osobie każdego z nich stawiane im zarzuty w zasadzie w porządku chronologicznym tak, aby czyny zagrożone oczywiście surowszymi karami poprzedzały inne zarzuty, w przypadku sporządzenia osobnych konkluzji w odniesieniu do poszczególnych oskarżonych wymienić w każdej z nich imiona i nazwiska wszystkich współsprawców objętych aktem oskarżenia, jeżeli jednak przeciwko współsprawcy toczy się odrębne postępowanie, jego nazwiska nie zamieszcza się w konkluzji, podając je tylko w uzasadnieniu. Z przytoczonych powyżej przepisów w sposób jednoznaczny wynika, iż wskazanie w akcie oskarżenia danych dotyczących Skarżącego, w tym jego imienia i nazwiska, imion rodziców, daty urodzenia, nr PESEL, adresu zamieszkania, sytuacji rodzinnej, dochodów, statusu majątkowego wysokości zarobków oraz karalności, a także danych drugiego Oskarżonego tj. Pani M. C. znajduje oparcie wprost w przepisach postępowania karnego oraz wydanym na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze (Dz. U z 2017 r., poz. 1767 z późn. zm.) Regulaminie wewnętrznego urzędowania powszechnych jednostek organizacyjnych prokuratury i jest jednocześnie niezbędne do skutecznego wniesienia aktu oskarżenia.

Ponadto wskazać należy, iż Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w ramach kompetencji przyznanych mu ustawą nie może ingerować w sposób prowadzenia postępowań prowadzonych przez inne, uprawnione na podstawie odrębnych przepisów, organy. Tym samym nie może ingerować w treść dokumentów zgromadzonych w aktach takich postępowań, jak np. w treść aktu oskarżenia. Prezes Urzędu nie jest organem kontrolującym ani nadzorującym prawidłowość stosowania prawa materialnego i procesowego w sprawach należących do właściwości innych organów, służb, czy sądów, których orzeczenia podlegają ocenom w toku instancji, czy w inny sposób określony odpowiednimi procedurami (sygnatura akt […]). Odnosząc powyższe do okoliczności rozpatrywanej sprawy, stwierdzić należy, iż ewentualne zarzuty dotyczące czynności prokuratora bądź wydawanych przez niego orzeczeń powinny być rozpatrywane na gruncie m.in. przepisów postępowania- karnego bądź też przepisów ustawy z dnia 28 stycznia 2016 r. - Prawo o prokuraturze.

Uzasadniając wniosek, Skarżący wskazał również na przepisy karne art. 51, 52 ust. 2 ustawy o ochronie danych osobowych. Wskazać należy, iż w świetle przepisów art. 18 ust. 1 oraz art. 19 ustawy o ochronie danych osobowych zainteresowany może domagać się od Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych jedynie wydania decyzji administracyjnej, natomiast skierowanie zawiadomienia o popełnieniu przestępstwa należy już do zakresu swobodnego uznania administracyjnego organu. Przywołany art. 18 ust. 1 przewiduje bowiem, iż w razie stwierdzenia naruszenia przepisów o ochronie danych osobowych Generalny Inspektor (obecnie Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych) z urzędu lub na wniosek osoby zainteresowanej nakazuje administratorowi danych, w drodze decyzji administracyjnej, przywrócenie stanu zgodnego z prawem. W myśl natomiast art. 19 ustawy, w razie stwierdzenia, że działanie lub zaniechanie kierownika jednostki kierownika jednostki organizacyjnej, jej pracownika lub innej osoby fizycznej będącej administratorem danych wyczerpuje znamiona przestępstwa określonego w ustawie, Generalny Inspektor (obecnie: Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych) kieruje do organu powołanego do ścigania przestępstw zawiadomienie o popełnieniu przestępstwa, dołączając dowody dokumentujące podejrzenie. Stan faktyczny niniejszej sprawy nie daje jednak podstaw do podjęcia takich czynności.

W przedmiotowej sprawie na uwadze należy również mieć treść art. 23 ust. 1 pkt 2 ustawy o ochronie danych osobowych, który stanowi, iż przetwarzanie danych jest dopuszczalne, gdy jest to niezbędne dla zrealizowania uprawnienia lub spełnienia obowiązku wynikającego z przepisu prawa. Niewątpliwie dane uczestników postępowania karnego przetwarzane są w celu niezbędnym do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na organach ścigania jakim jest wykonywanie zadań w zakresie ścigania przestępstw oraz stania na straży praworządności. Zgodnie bowiem z zasadą legalizmu, organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Zakres działania Prokuratury określają przede wszystkim przepisy k.p.k., w których oparcie znajdują działania organu kwestionowane przez Skarżącego.

W tym stanie faktycznym i prawnym Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych rozstrzygnął, jak w sentencji.  

Na podstawie art. 127 § 3 KPA od niniejszej decyzji stronie przysługuje prawo do wniesienia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji stronie. Jeżeli strona nie chce skorzystać z prawa do złożenia wniosku o ponowne rozpatrzenie sprawy, ma prawo do wniesienia skargi na decyzję do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie w terminie 30 dni od dnia doręczenia jej stronie. Skargę wnosi się za pośrednictwem Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych. Wpis od skargi wynosi 200 złotych. Strona ma prawo ubiegania się o prawo pomocy, w tym zwolnienie od kosztów sądowych.